یکشنبه, ۱۱ شهریور ۱۴۰۳ /
سعید معیدفر با بیان اینکه جایگاه زنان در ایران در چند دهه اخیر ویژه شده است، می‌گوید: «هرجا که زنان توانستند مرز‌های محدودکننده را بشکنند، باعث تحول جامعه شدند. ما به دنیای جدیدی وارد شده‌ایم که نقش‌ها در حال تغییر هستند؛ بنابراین، باید متناسب با آن، تغییراتی هم برای نقش‌ها اتفاق بیفتد و به همان اندازه مسئولیت‌ها، توزیع مناصب و سایر فعالیت‌ها هم در راستای تحول نقش‌ها صورت گیرد.»
تخصص، گام اول مسئولیت
تمام فعالان محیط‌زیست، شینا انصاری را می‌شناسند؛ نامی که در هشتگ‌های مرتبط با مبارزه با سرطان بسیار درخشیده بود، حالا مسعود پزشکیان او را به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست برگزیده است. به گفته کارشناسان، او از سربازی تا سرلشکری این حوزه را پشت سر گذاشته و جزو بدنه سازمان محسوب می‌شود. انصاری که قبلاً بر بیماری بزرگ سرطان، پیروز شده، حالا بر مسندی تکیه زده که پر از چالش و بیماریهای بزرگی است.
کفش آهنینی نیاز است تا با چالش‌های گوناگون از جمله آلودگی هوا، فرونشست زمین، مقابله با طرح‌های وزارت نیرو، پساب‌های صنعتی، تولید گاز‌های گلخانه‌ای، بیابانی شدن، جنگل‌زدایی، کاهش منابع آب و تخریب زمین و… مبارزه کند. قطعاً انصاری با توجه به فعالیت‌ها و اشارات مکرر به توسعه پایدار در کشور، توقعات زیادی را در این زمینه ایجاد کرده است.
به گزارش ایران؛ مسعود پزشکیان، همچنین فرزانه صادق‌مالواجرد را که بیش از ۲۰ سال در حوزه شهرسازی با نهاد‌هایی مانند شهرداری تهران و وزارت راه کار کرده به عنوان وزیر راه و شهرسازی برگزیده است. خانم صادق‌مالواجرد نیز از جمله مدیرانی است که از بدنه وزارتخانه است و از کارشناسی تا مدیرکلی و معاونت شورای‌عالی معماری و شهرسازی را پیموده و از پست‌های رانتی بهره نبرده است. به جهت تخصص در این حوزه، مقاومت در برابر اعمال نفوذ‌ها و دفاع از حقوق مردم کار سختی پیش رو دارد.
علاوه برآن مسعود پزشکیان در حکمی زهرا بهروز آذر را به سمت معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری منصوب کرد. او در زمان پیروز حناچی، شهردار وقت تهران، مدیرکل امور زنان شهرداری بود. شناسایی مکان‌های ناامن شهر برای زنان و ابلاغ دستورالعمل ارتقای امنیت بانوان در شهر به مناطق ۲۲ گانه از دیگر برنامه‌هایی بودند که او در حوزه زنان پیش برد. حال با انتصاب او پست‌های مدیریتی در دولت سیزدهم بازهم به بانوان رسید.
همچنین با معرفی فاطمه مهاجرانی به عنوان سخنگوی دولت چهاردهم، شمار زنان کابینه به چهار نفر رسید. با وجود اینکه در دولت‌های گذشته زنانی به عنوان وزیر، رئیس و معاون وجود داشتند؛ اما این نخستین‌بار است که در جمهوری اسلامی ایران، یک زن به عنوان سخنگوی دولت معرفی می‌شود.
بیست سال تحول
در همین رابطه، سعید معیدفر، با بیان اینکه جایگاه زنان در ایران در چند دهه اخیر ویژه شده است، می‌گوید: هرجا که زنان توانستند مرز‌های محدودکننده را بشکنند، باعث تحول جامعه شدند. به اعتقاد این جامعه‌شناس، ما به دنیای جدیدی وارد شده‌ایم که نقش‌ها در حال تغییر هستند، بنابراین باید متناسب با آن، تغییراتی هم برای نقش‌ها اتفاق بیفتد و به همان اندازه مسئولیت‌ها، توزیع مناصب و سایر فعالیت‌ها هم در راستای تحول نقش‌ها صورت گیرد.
به گفته معیدفر، در حالی که مهم‌ترین نقش‌های زنان، صرفاً در وظایف خانه محدود می‌شد، اما سال‌هاست که این نگاه تغییر کرده و در سطح آموزش عالی، چه در سطح جهانی و چه در داخل کشور، زنان از مردان سبقت گرفته و با تخصص‌هایی که کسب کرده‌اند چه در فعالیت‌هایی که عمدتاً مردانه به حساب می‌آید و چه فعالیت‌هایی که مربوط به زنان است، دارای تحصیلات و تخصص شده‌اند. رشته‌های مهندسی، هنر، علوم انسانی، پزشکی و… عرصه‌ای است که زنان هر روز به جایگاه و موقعیت‌های بیشتر توجه می‌کنند.
او در پاسخ به این سؤال که انتصاب زنان در جایگاه‌های مدیریتی تا چه اندازه در پیشرفت کشور مؤثر است، می‌گوید: با توجه به اینکه زنان در دنیای امروز در راستای تحولات آموزشی، تخصصی و همچنین نقش‌ها تأخیر داشتند، اما انگیزه و جدیت بالایی دارند، قطعاً در پست‌های مدیریتی، موفق‌تر عمل خواهند کرد. بعضاً دیده می‌شود که در عرصه‌هایی مثل آموزش عالی، مشارکت مردان در حال کاهش و نسبت‌ها به نفع زنان در حال تغییر است؛ این تحول در کشور از ۲۰ سال پیش اتفاق افتاده است.
به اعتقاد معیدفر، موفق‌ترین کشور‌ها در سطح جهانی در زمینه توسعه اجتماعی، اقتصادی و صلح و پیشرفت عمدتاً کشور‌هایی هستند که زنان مدیریت آن را به عهده گرفته‌اند. بسیاری از زنان سیاستمدار و زنانی که دارای تخصص‌های بالاتر شده‌اند، توانسته‌اند موفق‌تر از بسیاری مردان عمل کنند. به عنوان مثال در کشور ما دو شخصیت ممتاز در سطح جهانی هستند که مشابه آن در مردان ایران وجود ندارد؛ مریم میرزاخانی، اولین ایرانی دارای جایزه ریاضی جهانی و انوشه انصاری، اولین فضانورد ایرانی که هر دو، زن هستند.
این نشان می‌دهد که زنان بسرعت جایگاه خود را ارتقا می‌دهند و انگیزه‌های بالاتری دارند و معمولاً موفق‌تر عمل می‌کنند. آنگونه که او می‌گوید: زنان، در همه سازمان‌ها و مؤسسات اداری در پست‌های میانی بوده‌اند، ولی به هر حال در پست‌های مدیریت کلان کمتر بوده‌اند. این نشان می‌دهد، در مجموع تا به حال به هر دلیلی این فرصت در اختیار زنان گذاشته نشده است. در مورد زنان و جوانان این انتظار وجود دارد که در پست‌های مدیریتی وارد شوند.
بعد از انقلاب جوانان در پست‌های مدیریتی وارد شدند و منافع و مزایای آن را دیدیم، ولی هنوز برای زنان فرصت و مجال ورود به مدیریت کلان کشور را فراهم نکرده‌ایم. اعتقاد قوی دارم که حضور آنان در مدیریت کلان کشور می‌تواند ما را چند گام جلوتر از آنچه که هستیم، ببرد.
زنان از زبان زنان
هر چند حضور زنان به عنوان یک مدیر از جهات مختلف قابل توجه و حائز‌اهمیت است، اما توران، ولی مراد، معتقد است که سپردن سکان مدیریت باید به دست افراد کاردان، کارشناس و کارآمد باشد. این دانش‌آموخته جامعه‌شناسی معتقد است: جنسیت زن و مرد در این زمینه معنا ندارد. فردی که توانایی مدیریت داشته باشد و به پیشرفت کشور کمک کند، تفاوتی نمی‌کند زن یا مرد باشد.
به گفته مدیر شورای همکاری‌های زنان، همزمان با انقلاب اسلامی و در طول ۴۵ سال گذشته، هویتی از زن تعریف و فرصت‌ها در اختیار آنان گذاشته شد که توانستند اعتماد به نفس خود را پیدا کنند و در همه بستر‌ها از جمله آموزش، آموزش عالی، بهداشت، مدیریت، شرکت‌های دانش‌بنیان و… رشد کنند. مدیر شبکه ایران زنان، با بیان اینکه انتصاب زنان در پست‌های مدیریتی در یکی دو دهه اخیر نیز وجود داشته است، می‌گوید: در ۲۰ سال گذشته شاهد حضور زنان در وزارت بهداشت، معاونت‌های حقوقی یا سازمان حفاظت محیط زیست و… بوده‌ایم.
به اعتقاد او، مسأله مدیریت زنان و پست‌های مدیریتی، بخش بسیار کوچکی از نیاز‌های زنان است. این باور باید در جامعه رسوخ کند که توانمندی، کارآیی و کارآمدی ارتباطی به جنسیت زن و مرد ندارد، اما این تفکر منفی در ذهن مردان است و حتی زنانی که در پست می‌نشینند، آن موانع اصلی از سر راه زنان برداشته نشده است.
به گفته وی، زنان در ۴۵ سال گذشته رشد کرده و جایگاه خود را به عنوان انسان باکرامت یافته‌اند، اما باید در این زمینه بسیاری از قوانین نیز تقویت شود.
