یکشنبه, ۱۱ شهریور ۱۴۰۳ /
محسن پاک آیین؛ سفیر سابق ایران در آذربایجان درباره عدم تمایل روسیه برای بازشدن زنگزور و دسترسی غربی‌ها به دریای خزر اظهار داشت: بازکردن این کریدور به ضرر خود روسیه است، چون یک مسیری برای عبور غربی‌ها و ناتو به سمت دریای خزر خواهد بود و با سیاست‌های راهبردی روسیه در تضاد است. به نظر من مسأله زنگزور را رسانه‌ها مطرح کردند.
همزمان با سفر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به باکو، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه این کشور در مصاحبه با کانال یک روسیه، بدون کاربرد واژه کریدور تاکید کرد: «ما طرفدار انعقاد سریع یک معاهده صلح میان باکو و ایروان و رفع انسداد ارتباطات هستیم. متأسفانه، با توجه به جلوگیری از ارتباطات از منطقه سیونیک، ارمنستان در حال نقض توافق نامه‌ای است که توسط پاشینیان امضا شده و درک چنین رویکردی دشوار است.» این درخواست روسیه درباره کریدور زنگزور در شرایطی مطرح می‌شود که ایران بار‌ها رسما مخالفت خود با گشایش کریدور مذکور را به اطلاع ارمنستان و سایر کشور‌های منطقه رسانده است.
به گزارش انتخاب، محسن پاک آیین، سفیر سابق ایران در آذربایجان، درباره اظهارات اخیر لاوروف درباره ارمنستان و احتمال بازشدن زنگزور گفت: بعد از سفر پوتین به جمهوری آذربایجان، وزیر خارجه روسیه در مصاحبه‌ای با کانال ۱ تلویزیون روسیه، صحبت دوپلهویی را مطرح کرد که صراحت نداشت. ایشان گفت که ارمنستان در حال نقض توافقنامه‌ای است که توسط پاشینیان برای رفع انسداد ارتباطات امضا شده است. در این صحبت آقای لاوروف، نه اسم زنگزور است نه کریدور؛ اشاره ایشان هم به توافقنامه صلح ۲۰۲۰ در مسکو است. در بند ۹ آن توافقنامه هم اشاره‌ای به زنگزور نشده و از طرفین خواسته شده که به انسداد ارتباطات پایان دهند. بعد از صحبت لاوروف، گمانه زنی‌هایی در رسانه‌ها شد که منظور لاوروف، کریدور زنگزور بوده است. در گام اول باید گفت که صحبت لاوروف یک صحبت غیرصریح است و فقط به رفع انسداد ارتباط اشاره کرده است.
او افزود: آذربایجان و ارمنستان در روند مذاکرات صلح اعلام کردند که، چون بحث رفع انسداد از مسیر‌های ارتباطی به نتیجه رسیده، این بند را از مذاکرات صلح حذف می‌کنیم. این اتفاق به این معنی است که آذربایجان و ارمنستان علاقه‌مند نیستند وارد موضوع رفع انسداد شوند. توافقنامه صلح که مبتنی بر مشخص شدن مرز‌ها و آزادی اسراست، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
وی درباره تلاش روسیه برای کسب امتیاز از آذربایجان در حوزه انرژی بیان کرد: صحبت لاوروف یک اعمال فشار بر ارمنستان است، چون این کشور رویکرد‌های غربی‌گرایانه خودش را افزایش داده است. فرانسه هم محموله‌های سلاح را به ارمنستان از مسیر هوایی ارسال کرده است. به نظر می‌رسد روسیه در حال کسب امتیازاتی از آذربایجان در حوزه انرژی است و لازمه آن موضع‌گیری به نفع آذربایجان است؛ لذا نمی‌توان گفت که روسیه به دنبال بازکردن کریدور زنگزور است.
سفیر سابق ایران در آذربایجان درباره عدم تمایل روسیه برای بازشدن زنگزور و دسترسی غربی‌ها به دریای خزر اظهار داشت: بازکردن این کریدور به ضرر خود روسیه است، چون یک مسیری برای عبور غربی‌ها و ناتو به سمت دریای خزر خواهد بود و با سیاست‌های راهبردی روسیه در تضاد است. به نظر من مسأله زنگزور را رسانه‌ها مطرح کردند. دو کشور ارمنستان و آذربایجان هم این موضوع را از دستور کار صلح خارج کرده‌اند. اگر فرض کنیم که منظور روسیه از رفع انسداد، بازکردن کریدور زنگزور باشد.
اگر این مسأله مدنظر روسیه باشد، باید ببینیم از مسیر صلح صورت می‌گیرد یا جنگی برای آن شروع می‌شود. اگر از مسیر صلح باشد و ارمنستان حاکم بر این مسیر باشد و ترکیه و آذربایجان از آن استفاده کنند، ارمنستان هم مطالباتی خواهد داشت. ارمنستان در این صورت از آذربایجان می‌خواهد که مرز‌های ارمنستان به طرف ترکیه و ایران باز شود.
پاک آیین در رابطه با حساسیت ایران نسبت به ایجاد جنگ در مرز آذربایجان و ارمنستان گفت: اگر باز هم فرض کنیم که روسیه نظراش این باشد که جنگی بین آذربایجان و ارمنستان برای بازکردن زنگزور صورت بگیرد، آذربایجان و ارمنستان بعد از سی سال جنگ، مجدداً وارد جنگ نمی‌شوند. این جنگ به طور طبیعی حساسیت ایران را به دنبال خواهد داشت، چون مرز‌های ایران و ارمنستان دچار مشکل می‌شوند. مضاف بر اینکه کشور‌های خارج از منطقه مثل آمریکا و فرانسه وارد شوند و ارمنستان را تبدیل به اوکراین دیگری علیه روسیه کنند. روسیه الان حاضر نخواهد شد به جنگ دیگری در قفقاز وارد شود و مقابل ناتو صف‌آرایی کند؛ لذا از مسیر مذاکرات صلح‌آمیز و مسیر جنگ، احتمال بازشدن کریدور زنگزور منتفی است. صحبت‌های لاوروف با این وجود یک موضع سیاسی ضد ارمنستانی است.
