دین و تکالیف دینی، اسباب رحمت الهی

به گزارش مشرق، احمدحسین شریفی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم در مطلبی با عنوان دین و تکالیف دینی، اسباب رحمت الهی نوشت:
به هنگام تشریح و تبیین تکالیف دینی از سوی بسیاری از مبلغان و عالمان دینی، بیشتر بر بُعد محدودیت‌آوری و کلفت و سختی آنها تأکید و تکیه شده است. البته روشن است که هر تکلیف و مسؤولیتی نوعی محدودیت و کلفت و سختی را در پی دارد، اما تکالیف دینی لایه دیگری هم دارند که در ادبیات تبلیغی ما کمتر مورد تأکید قرار گرفته‌اند. جامع‌نگری دینی و معرفتی اقتضا می‌کند همه ابعاد و لایه‌های معارف دینی به مخاطبان عرضه شود.
در آیات متعددی از قرآن کریم، پیروی از دستورات دینی و معارف قرآنی و اقامه نماز و اعطای زکات و پرهیز از گناه و ایجاد همدلی اجتماعی میان مؤمنان (اصلاح ذات‌البین) و به طور کلی انجام تکالیف دینی، به عنوان راه و وسیله‌ای برای دریافت «رحمت» و «عنایت» الهی معرفی شده‌اند.
به عنوان نمونه:
وَ أَطیعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ‏ (آل‌عمران، ۱۳۲)
وَ هذا کِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ‏ (انعام، ۱۵۵)
أَ وَ عَجِبْتُمْ أَنْ جاءَکُمْ ذِکْرٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَلی‏ رَجُلٍ مِنْکُمْ لِیُنْذِرَکُمْ وَ لِتَتَّقُوا وَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ‏ (اعراف، ۶۳)
وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ‏ (اعراف، ۲۰۴)
وَ أَقیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ‏ (نور، ۵۶)
قالَ یا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّیِّئَهِ قَبْلَ الْحَسَنَهِ لَوْ لا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ‏ (نمل، ۴۶)
وَ إِذا قیلَ لَهُمُ اتَّقُوا ما بَیْنَ أَیْدیکُمْ وَ ما خَلْفَکُمْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ‏ (یس، ۴۵)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُون‏ (حجرات، ۱۰)
به نظر می‌رسد یکی از راه‌های جذب حداکثری مردمان به دین، نشان دادن همین زیبایی‌ها و تبیین پیامدها و آثار عملی و اجتماعی دین و دینداری است.
اقبال لاهوری، متفکر و اندیشمند بزرگ اسلامی سده اخیر، در بیان آثار تربیتی و اجتماعی تکالیف شرعی می‌گوید:
لا اله باشد صدف، گوهر نماز
قلب مسلم را حج اصغر، نماز
در کف مسلم مثال خنجر است
قاتل فحشا و بغی و منکر است
روزه بر جوع و عطش شبخون زند
خیبر تن پروری را بشکند
مؤمنان را فطرت افروز است حج
هجرت آموز و وطن سوزست حج
طاعتی سرمایه ی جمعیتی
ربط اوراق کتاب ملتی
حب دولت را فنا سازد زکوه
هم مساوات آشنا سازد زکوه
(دیوان اشعار، اسرار خودی، ص۳۱)