رویداد۲۴ نوشت: هفته گذشته تبادل آتش میان ایران و پاکستان صورت گرفت. ایران مقر تروریستهای جیشالعدل را در خاک پاکستان هدف قرار داد و پاکستان در جواب اقدام متقابلی کرد و اعلام کرد دقیقا با همان هدف جنگندههایش را وارد حریم هوایی ایران کرده و به سمت خاک ایران موشک پرانده است.
بیانیه وزارت خارجه ایران درباره حمله پاکستان اگرچه به «غیر متوازن» بودن پاسخ پاکستان اشاره میکرد، اما بهگونهای تنظیم شده بود که به نظر میرسید آتش خاموش شده و تهران قرار نیست واکنش تندی به این تجاوز اسلامآباد به سرزمینهای ایران نشان دهد. با این حال احتمال بروز درگیری را نباید نادیده گرفت. رویداد۲۴ در این گزارش قدرت نظامی ایران و پاکستان را در صورت بروز یک جنگ تمامعیار مستقیم مقایسه کرده است.
متدهای مختلفی برای رتبهبندی کشورها از حیث قدرت نظامی وجود دارد که به هرساله توسط رسانههایی همچون «فوربز»، «بیزینس اینسایدر» و «یاهو نیوز» منتشر میشود. این رتبهبندیها اصولا بر اساس متدلوژی وبسایت «گلوبال فایر پاور» است.
شاخص جهانی قدرت نظامی (GFP) از سال ۲۰۰۵، قدرت نظانی کشورها را بر اساس بیش از ۶۰ عامل مختلف از جمله جغرافیا، نیروی انسانی، نیروی هوایی، نیروی دریایی، نیروی زمینی، مالی، منابع و جغرافیا بررسی میکند. GFP در سالهای نخست تنها با بررسی ۲۵ کشور آغاز شد و از آن زمان به ۱۴۵ کشور گسترش یافته است.
این شاخص هر ساله عوامل جدیدی برای به تصویر کشیدن تغییرات قدرت در بررسیهای خود گنجانده و امسال تمرکز گستردهای بر منابع طبیعی و مرزهای مشترک داشته است. این شاخص نمره کامل ۰/۰۰۰۰ را به لحاظ منطقی غیر قابل دستیابی میداند، اما بر اساس این رتبهبندی هرچه مقدار PowerIndex (PwrIndx) کمتر باشد، توانایی رزمی متعارف یک کشور بالاتر است. بر اساس رتبهبندی منتشر شده در وبسایت «گلوبال فایرپاور»، ایران در رتبه ۱۴ و پاکستان در رتبه ۹ از حیث قدرت نظامی در سال ۲۰۲۴ است.
برترین قدرتهای نظامی جهان
مقایسه نیروی انسانی ایران و پاکستان
یکی از فاکتورهای تعیینکننده در قدرت نظامی، جمعیت است. پاکستان با ۲۴۷ میلیون نفر جمعیت در برابر ایران با ۸۷ میلیون نفر از برتری کمّی در مقایسه با ایران برخوردار است. به همین نسبت تعداد نیروهای آماده به خدمت در پاکستان (۱۰۶ میلیون نفر) بیش از دو برابر جمعیت آماده به خدمت در ایران (۴۹ میلیون نفر) است، اما پرسنل نظامی فعال در دو کشور تفاوت چندانی ندارند. در پاکستان ۶۵۴ هزار پرسنل نظامی فعال وجود دارد و در ایران ۶۱۰ هزار نفر.
قدرت اتمی پاکستان
در نهایت آنچه در شاخص گلوبال فایر پاور بررسی نمیشود، تعداد بمب اتمی است که در اختیار کشورها قرار گرفته است. در حال حاضر ۸ کشور مستقل آزمایش موفقیتآمیز جنگافزارهای هستهای خود را بهطور عمومی اعلام کردهاند. از این میان، پنج کشور عضو پیمان منع گسترش جنگافزارهای هستهای و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند (چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا، آمریکا) و سه کشور پاکستان، کره شمالی و هند عضو پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای نبوده و تصور میشود که جنگافزار هستهای دارند. گفته میشود اسرائیل هم دارای جنگ افزار هستهای است. بر اساس آمار منتشر شده در «موسسه تحقیقات صلح بین المللی اسکهلم» پاکستان ۱۷۰ کلاهک هستهای در اختیار دارد.
پاکستان عضو NPT یا همان پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای نیست. این کشور به طور مخفیانه در طول دههها، از اواخر دهه ۱۹۷۰، سلاحهای هستهای تولید کرده و برای اولین بار پس از تأسیس اولین نیروگاه هستهای خود در نزدیکی کراچی با تجهیزات و موادی که عمدتاً توسط کشورهای غربی در اوایل دهه ۱۹۷۰ تامین میشد، وارد کلوپ کشورهای دارای انرژی هستهای شد.
«ذوالفقار علی بوتو» نخست وزیر پاکستان در سال ۱۹۷۱ قول داد که اگر هند بتواند سلاح هستهای بسازد، پاکستان هم ذخایر هستهای خود را توسعه خواهد داد، «حتی اگر مجبور باشیم علف بخوریم.»
سال ۱۹۹۸، پاکستان شش آزمایش هستهای در پاسخ به پنج آزمایش هستهای هند انجام داد. سال ۲۰۰۴، عبدالقدیر خان یکی از چهرههای کلیدی برنامه تسلیحات هستهای پاکستان، اعتراف کرد که رهبری یک حلقه بازار سیاه بینالمللی را بر عهده دارد که در زمینه فروش فناوری تسلیحات هستهای فعالیت میکند. معروف است که ایران، کره شمالی و لیبی فناوری سانتریفیوژهای گازی خود را از همین عبدالقدیر خان خریداری کردهاند.